Almus ‘un tarihi hakkında kesin bilgimiz ve kayıtlar çok az olmasına rağmen en inanılır kaynak olarak kabul edilen Vakıflar Dergisi Cilt:6, Sayfa 55’de ki bilgilere göre;

“Fatih Sultan Mehmet devrinde Rum eyaletinin bir kısmında mevcut seraskerliklerin Şöylece dağıldığı görülmektedir. Amasya müstakil bir seraskerlik bölgesi sayıldığı halde,Tokat-Yıldız-Tozanlı ile birlikte tek bir seraskerlik GAVURNİ-KAFİRNİ (Şimdiki Almus) ayrı bir seraskerlik görülmektedir.

Eyalet ‘i Rum’daki l5.asır kalelerinden bahsedilirken Tozanlı Nahiyesinde bir kale kaydı bulunmaktadır. Burasının Akarçay  (Meğelli) Kasabası yaylasının üzerinde bulunan ve AKINCI KALESİ diye adlandırılan yer olması kuvvetle muhtemeldir.

Yukarıdaki kayıtlara göre Almus ‘un bulunduğu mıntıka yani Tozanlı nın mevcudiyetini 1453’den öncelerine kadar götürmek mümkün olabilmekte, bundan öncelerine ait devirler hakkında kayda dayanan bilgimiz bulunmamaktadır.

Bugün ilçe hudutları dahilinde eski tarihe ışık tutacak kalıntıları bulmak zaman, zaman Merkez,Kasaba ve Köylerimizde topraktan pişmiş mezar lahitleri,küp kırıklarına rastlamak mümkün olmaktadır. Buna göre Almus ve civarının Bizans ve ondan öncesi Roma İmparatorluğu devirlerinde meskun bir alan olduğu söylenebilir.

Yerleşme alanlarının daha ziyade dere civarlarına veya tepelere dağıldığını kalıntıların buralarda bulunuşu teyit etmektedir.

Almus‘ un Osmanlı İmparatorluğu devrinde mevcut 1772 kayıtlarına göre Tozanlı Nahiyesinden ayrı olarak GAVURNİ-KAFİRNİ adı ile anılan yer olduğu anlaşılmaktadır. Sonradan şimdiki ismini aldığı, başlangıçta  köy ve nahiye iken idari taksimatta bucak merkezi olmuş 1/Mart/1954 yılında ALMUS İLÇESİ Kurulmuştur